Thijs van Spaandonk (Tilburg, 1981) studeerde Architectuur aan de Technische Universiteit Eindhoven. Sindsdien verkent en adresseert hij met name de culturele aspecten van de grote uitdagingen waar we voor staan in verschillende hoedanigheden en hij draagt daarbij wisselende verantwoordelijkheden.
Thijs is partner bij BRIGHT, een coöperatief voor onderzoek en ontwikkeling op het gebied van stadsontwikkeling dat hij in 2017 heeft opgericht samen met Gerjan Streng. BRIGHT genereert observaties en produceert prototypes ten behoeve van onderzoek naar en sturing van de invloed die energie-, voedsel- en mobiliteitssystemen en economische stelsels op onze omgeving hebben. BRIGHT is recentelijk intensief betrokken geweest bij de tentoonstelling ‘Places of Hope’ in Leeuwarden, het Nederlandse klimaatakkoord en de Regionale Energiestrategie voor de Provincie Noord-Holland, een stadsspel ter ondersteuning van klimaatakkoorden op de schaal van de wijk in Amsterdam in samenwerking met Play the City en Space & Matter, het educatieve spel Ministry of Food in samenwerking met Lava en de Nederlandse publieke omroep KRO-NCRV, en de productie van een collectie vleermuishuisjes.
BRIGHT is lid van het internationale samenwerkingsverband The Cloud Collective, een coöperatie van ontwerpbureausdie zich bezighoudt met de maatschappelijke impact van architectuur en design.
Het onderwijs speelt een belangrijke rol in Thijs’ verkenningeen van de ontwerpdiscipline. Hij heeft lesgegeven aan verschillende Academies van Bouwkunst en is momenteel hoofd van de masteropleiding Stedenbouw van de Rotterdamse Academie van Bouwkunst. De nadruk ligt daarbij op de vraag hoe het tegengaan van en aanpassen aan klimaatverandering de stad Rotterdam kan en zal beïnvloeden en, meer specifiek, welke competenties architecten en stedenbouwkundigen moeten ontwikkelen om goed betrokken te kunnen zijn bij dit proces.
Thijs maakt deel uit van de onderzoeksgroep Future Urban Regions. Hier richt zijn ontwerpend onderzoek zich op de Zeeuwse deltaregio, waar hij is opgegroeid. Hij is medeauteur van het boek Urban Challenges, Resilient Solutions: Design Thinking for the Future of Urban Regions, en hij was betrokken bij internationale samenwerkingsverbanden in Delhi en Beijing en visiting critic bij de Columbia University (New York) en Hong Kong University (Hongkong).
foto: Marcel Kampman
Water en Energietransitie
IABR–2020 richt zich, met als voorlopige werktitel Down to Earth, op twee grote opgaven, de wateropgave en de energietransitie. Die zien we nadrukkelijk als hefboom. Dus niet alleen als opgaven waarvoor oplossingen gevonden moeten worden maar ook als breekijzer dat ingezet kan worden bij de integrale transformatie van onze stedelijke landschappen, waarbij we al doende moeten leren anders om te gaan met de plek waar we wonen, met de Aarde.
Curator Team
Om deze kwesties aan de orde te stellen, van het schaalniveau van de wereld tot en met dat van de wijk, gaat vanaf de zomer van 2019 een nieuw curator team aan de slag.
De kern bestaat uit Sarah Ichioka, curator Water as Leverage, en Thijs van Spaandonk, curator Energy Transition as Leverage.
Net als in 2012 (5e IABR: Making City) zal George Brugmans het curator team voorzitten. Hij schreef een open brief aan de curatoren waarin hij de uitdagingen en uitgangspunten voor 2020 verwoordde.
De curatoren zullen nauw samenwerken met een kleine groep co-curatoren, waaronder Robbert de Vrieze, co-curator in en namens Bospolder-Tussendijken. Andere benoemingen volgen na de zomer.
THE MISSING LINK – een tweeluik
De biennales van 2018 en 2020 vormen een tweeluik, IABR–2018+2020–THE MISSING LINK, dat zich vanuit het ontwerp richt op de vraag hoe de noodzakelijke opschaling en versnelling van de transitie naar een weerbare toekomst beter gerealiseerd kan worden.
We stellen met name de vraag centraal hoe we de missing link kunnen adresseren: we weten wat we moeten doen, maar hoe slaan we de brug tussen plannen en projecten, en tussen projecten en plannen? Wat houdt ons nog tegen als het gaat om het volop in gang zetten van die urgente transitie naar een weerbare toekomst?
Om te verkennen hoe we concreet met die grote opgave aan de slag te kunnen, lag de focus in 2018 op de Delta van de Lage Landen, waar ontwerpend onderzoek plaatsvond en IABR–Ateliers werden opgestart, samenwerkingsverbanden tussen de IABR en verschillende provincies en gemeenten in Nederland en België.
Lees hier meer over IABR–2018.
In 2020 zal de focus niet meer alleen op de eigen delta gericht zijn, maar weer op de hele wereld - voortbouwend op bijvoorbeeld Water as Leverage, een programma dat getrokken wordt door de watergezant, Henk Ovink, en dat de IABR samen met hem initieerde.
Meer informatie over inzet en aanpak van IABR–2020 volgt meteen na de zomer als het Curator Statement en een Open Call worden gepubliceerd.
Het nieuwe normaal?
Gezin tijdens overstromingen in Semarang, Indonesië
© Beit Emmett
M4H+BoTu
IABR–2020 vindt plaats in het najaar van 2020 zodat aangesloten kan worden bij de International Climate Adaptation Action Summit die Nederland organiseert en waarbij veel programma in Rotterdam zal plaatsvinden.
De belangrijkste locaties van IABR–2020 zijn het naast elkaar gelegen Merwe-Vierhavensgebied (M4H) en Bospolder-Tussendijken (BoTu): een stadshaven in ontwikkeling en een kwetsbare wijk in Rotterdam die we tijdens de vorige biënnale in samenhang Test Site M4H+ hebben genoemd. Samen zijn M4H en BoTu representatief voor de vele uitdagingen waar niet alleen de stad Rotterdam maar ook veel andere steden voor staan. Hier spelen de wateropgave en energietransitie, maar hier wordt ook de nieuwe circulaire economie verkend, hier spelen bouwopgave, bereikbaarheid en sociale ongelijkheid, en armen en werkelozen leven er naast start-ups en ondernemende kunstenaars. Hier ontmoeten oud en nieuw, stad en haven, arm en rijk, lokaal en globaal elkaar.
M4H+BoTu is een voor de transitieopgave exemplarische Test Site. Hier komen opgave en aanpak op een uitdagende manier samen. Het is een ideale locatie voor de IABR, in 2020, en daarna.
De IABR heeft zich vol overtuiging verbonden aan de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties en aan de doelen geformuleerd in het klimaatverdrag van Parijs. Dat wil zeggen dat wij onze bijdrage willen leveren aan het oplossen van de grote opgave waarvoor we staan met de meest geëigende middelen die ons als onderzoek- en ontwikkelinstelling en als internationaal cultureel platform ter beschikking staan: ontwerpend onderzoek, en de kracht van de verbeelding en van het ontwerp.
